Krijg grip op je cashflow met een realistische liquiditeitsbegroting

Wil je met zekerheid je rekeningen kunnen betalen en kastekorten voorkomen? Deze blog laat zien hoe je met een realistische liquiditeitsbegroting op basis van echte betaalmomenten je ontvangsten en uitgaven per week of maand plant, inclusief btw-pieken en betaaltermijnen. Met stappen, voorbeelden, tools en scenario’s verbeter je je incasso, stuur je op cash en maak je met vertrouwen keuzes over groei en investeringen.

Wat is een liquiditeitsbegroting

Een liquiditeitsbegroting is jouw vooruitblik op alle inkomende en uitgaande geldstromen, uitgesplitst per maand of week, zodat je ziet hoeveel cash er op je rekening staat en of je op tijd je rekeningen kunt betalen. In tegenstelling tot de winst- en verliesrekening, die werkt met opbrengsten en kosten op transactiebasis (accrual), kijkt een liquiditeitsbegroting puur naar betalingsmomenten: wanneer komt geld echt binnen en wanneer gaat het eruit. Je start met een beginsaldo en plant vervolgens je ontvangsten (zoals omzet op basis van betaaltermijnen, btw-teruggave, leningen of subsidies) en je uitgaven (zoals inkoop, lonen, huur, btw-afdracht, investeringen en aflossingen). Zo bereken je per periode een eindsaldo en zie je vroeg welke kastekorten of overschotten ontstaan.

Met die inzichten kun je acties plannen: sneller facturen innen, voorraad en kosten bijsturen, een betaalregeling afspreken of tijdelijk extra financiering regelen. Voor starters en groeiende bedrijven is dit onmisbaar, zeker bij seizoenspieken of als klanten later betalen dan jij je leveranciers. Je kunt eenvoudig beginnen in een spreadsheet of in je boekhoudsoftware en het overzicht maandelijks bijwerken met de werkelijke cijfers. Een simpel voorbeeld per maand maakt snel duidelijk hoe jouw kasstromen lopen, maar het belangrijkste is dat je de begroting levend houdt en gebruikt als stuurinstrument voor dagelijkse beslissingen.

Waarom een liquiditeitsbegroting onmisbaar is

Met een liquiditeitsbegroting zie je op tijd of en wanneer er krapte in je kas ontstaat, zodat je niet voor verrassingen komt te staan bij salarissen, btw-afdracht of leveranciersbetalingen. Je plant je ontvangsten en uitgaven op werkelijke betalingsmomenten, waardoor je realistisch kunt sturen op cash in plaats van alleen op winst. Dat helpt je om sneller te incasseren, betaaltermijnen te onderhandelen, voorraad slimmer te beheren en op tijd een tijdelijke financiering of betaalregeling te regelen.

Zeker bij groei, seizoenspiek of klanten die later betalen dan jij je leveranciers, geeft dit overzicht je grip. Bovendien kun je scenario’s doorrekenen, een buffer plannen en met vertrouwen beslissen over investeringen, marketing of het aannemen van nieuwe mensen. Zo houd je je bedrijf wendbaar en gezond.

Verschil met winst- en verliesrekening en cashflowoverzicht

Deze tabel laat in één oogopslag zien hoe een liquiditeitsbegroting verschilt van de winst- en verliesrekening en het cashflowoverzicht, zodat je weet welk instrument je wanneer gebruikt.

Kort gezegd: de liquiditeitsbegroting is je vooruitkijkende kasplanning (inclusief BTW en betaaltermijnen), de winst- en verliesrekening meet prestatie op accrualbasis, en het cashflowoverzicht verklaart achteraf de verandering in je kaspositie.

De winst- en verliesrekening laat zien of je winst maakt over een periode, maar werkt op transactiebasis (accrual): omzet wordt geboekt bij facturatie en kosten wanneer de verplichting ontstaat, ook als er nog geen geld is verplaatst. Daardoor bevat dit overzicht ook niet-kaskosten zoals afschrijvingen en zegt het weinig over wanneer er cash op je rekening staat. Het cashflowoverzicht (kasstroomoverzicht) is juist historisch en toont de werkelijke in- en uitgaande geldstromen die al hebben plaatsgevonden, vaak uitgesplitst in operationeel, investeren en financieren.

Een liquiditeitsbegroting is toekomstgericht: je plant per week of maand de verwachte betalingen en ontvangsten, inclusief btw-momenten en betaaltermijnen, en ziet je begin- en eindsaldo. Kort gezegd: de winst- en verliesrekening meet winst, het cashflowoverzicht verklaart het verleden, de liquiditeitsbegroting stuurt je toekomstige cash.

Kernbegrippen: debiteuren, crediteuren, BTW en kasstroom

Debiteuren zijn je klanten die nog moeten betalen; de hoogte van je debiteuren en hun betaaltermijnen bepalen wanneer omzet echt als geld binnenkomt. Crediteuren zijn je leveranciers aan wie jij nog moet betalen; door hun termijnen slim te beheren bepaal je wanneer geld je rekening verlaat. Btw (omzetbelasting) raakt je liquiditeit via afdracht over je verkoop en teruggaaf over je inkoop; het betaalmoment kan weken afwijken van je factuurdatum, dus die btw-pieken moet je inplannen.

Kasstroom is het saldo van alle inkomende en uitgaande betalingen in een periode en vormt de kern van je liquiditeitsbegroting. Door debiteuren, crediteuren en btw per maand of week te vertalen naar echte betalingen, zie je precies of je eindsaldo positief blijft en waar je moet bijsturen.

[TIP] Tip: Gebruik een 13-weeks liquiditeitsbegroting; update wekelijks en prioriteer verplichtingen.

Liquiditeitsbegroting maken: stap voor stap

Zo maak je stap voor stap een liquiditeitsbegroting die aansluit op je praktijk. Kies een vaste periode (week of maand) en werk op kasbasis.

• Kies je periode en leg het beginsaldo vast. Verzamel je aannames: omzetverwachting, betaaltermijnen van klanten en leveranciers, seizoenseffecten, geplande investeringen en financieringen. Vertaal offertes, orderportefeuille en openstaande facturen naar verwachte ontvangsten (incl. btw-teruggave).
• Bereken per periode de kasstromen: inkomend (incasso van omzet, btw-teruggave, subsidies/leningen) en uitgaand (inkoop, lonen, huur, belastingen, btw-afdracht, aflossingen, rente, investeringen). Plan alles op de werkelijke betaaldata, niet op factuurdatum.
• Bepaal begin- en eindsaldo en beoordeel of er een kastekort of -overschot ontstaat. Stuur tijdig bij: sneller incasseren, kortere betaaltermijnen afspreken, voorraad en kosten verlagen, betalingen faseren of tijdelijke financiering regelen.

Met deze aanpak zie je per periode precies hoeveel cash je overhoudt en wanneer actie nodig is. Zo houd je grip op je liquiditeit.

Gegevens en aannames verzamelen (omzet, betaaltermijnen, seizoenen)

Om te starten verzamel je historie uit je boekhouding (omzet per maand en gemiddelde incassotijd) en je pipeline (orders, offertes, abonnementen) en vertaal je die naar verwachte ontvangsten op kasbasis. Leg je betaaltermijnen vast: wanneer betalen klanten gemiddeld (14, 30 of 60 dagen), wat is je werkelijke incasso inclusief herinneringen, en wanneer betaal jij leveranciers, lonen, huur en aflossingen. Noteer btw-momenten per aangiftetijdvak (maand of kwartaal), plus seizoensinvloeden zoals vakantieperiodes, feestdagen en piekmaanden door campagnes of events.

Neem geplande investeringen, onderhoud, bonussen en andere eenmalige kosten op met exacte betaaldata. Check prijsstijgingen, indexaties en contractwijzigingen, zodat je aannames actueel zijn. Zet alles in een tijdlijn per week of maand als basis voor realistische cashmomenten.

Inkomende en uitgaande geldstromen per periode berekenen

Om per week of maand betrouwbaar te rekenen, bundel je alle verwachte ontvangsten op kasbasis: facturen verschuif je naar de verwachte betaaldatum volgens je gemiddelde incassotijd, en je telt btw-teruggave, subsidies, leningen en renteontvangsten mee. Voor abonnementen of termijnen neem je de incassodatum als leidend. Vervolgens tel je alle uitgaven op hun werkelijke betaalmoment: inkoop, lonen, huur, belastingen, btw-afdracht, investeringen, aflossingen en rente.

Neem de betaaltermijnen aan leveranciers, automatische incasso’s en seizoenspiekjes mee en verwerk deelbetalingen of creditnota’s waar nodig. Reken per periode: eindsaldo = beginsaldo + ontvangsten – uitgaven. Zo zie je tijdig negatieve eindsaldo’s en kun je acties plannen, zoals sneller incasseren, kosten verschuiven of tijdelijke financiering regelen. Werk met een rollende planning en update je aannames zodra de actuals binnen zijn.

Beginsaldo, eindsaldo en kastekort of -overschot beoordelen

Je begint elke periode met een beginsaldo: het beschikbare banksaldo (en eventueel kas) op dag één. Je eindsaldo bereken je simpel: eindsaldo = beginsaldo + ontvangsten – uitgaven. Door dit per week of maand te berekenen zie je niet alleen de stand, maar vooral de trend. Daalt je eindsaldo onder nul, onder je afgesproken buffer (bijvoorbeeld één maand vaste lasten) of onder je kredietlimiet, dan heb je een kastekort en moet je bijsturen.

Check ook piekmomenten zoals btw-afdracht, salarissen en grote inkoopbetalingen, want die kunnen een tijdelijke dip veroorzaken. Bij een overschot beslis je bewust: reserveer voor belasting en seizoensdips, los duur krediet af of investeer gericht. Beoordeel steeds meerdere periodes vooruit en update met actuals, zodat je tijdig acties plant en verrassingen voorkomt.

[TIP] Tip: Baseer je liquiditeitsbegroting op realistische betaaltermijnen; plan btw-afdracht vooruit.

Liquiditeitsbegroting voorbeeld en tools

Een simpel liquiditeitsbegroting voorbeeld laat zien hoe je per maand grip krijgt. Stel: je start in januari met een beginsaldo van 25.000. Je verwacht dat van de gefactureerde omzet 30.000 in januari wordt betaald en 10.000 in februari door 30 dagen betaaltermijn. In januari plan je uitgaven van 38.000: inkoop (de facturen van december), lonen, huur, aflossingen en btw-afdracht. Dan komt je eindsaldo uit op 17.000 (25.000 + 30.000 – 38.000). In februari schuift die extra 10.000 binnen en heb je minder uitgaven, waardoor je saldo weer oploopt.

Zo zie je meteen of je tijdelijk een kastekort moet overbruggen of juist ruimte hebt om te investeren. Je bouwt dit eenvoudig in een spreadsheet met kolommen per maand en regels voor ontvangsten en betalingen op werkelijke data, of je gebruikt je boekhoudsoftware met bankkoppeling en cashflowprognose om automatisch facturen, betaaltermijnen en btw-momenten mee te nemen. Kies een sjabloon, test je aannames, werk wekelijks bij en zet een 13-weken rolling forecast aan voor maximale voorspelbaarheid.

Voorbeeld per maand voor een klein bedrijf (posten: omzet, inkoop, lonen, huur, BTW, investeringen, aflossingen)

Stel dat je maand start met 15.000 op de bank. Je verwacht 25.000 omzet te incasseren, waarvan 80% in dezelfde maand binnenkomt en 20% pas volgende maand door de betaaltermijn. Dat betekent 20.000 ontvangsten in deze periode. Aan de uitgavenkant plan je inkoop van 12.000 (leveranciers), lonen van 8.000, huur van 2.000 en btw-afdracht van 4.000. Je doet ook een investering met een aanbetaling van 1.

500 en lost 1.000 op een lening af. Totaal aan betalingen is dan 28.500. Je eindsaldo wordt 6.500 (15.000 + 20.000 – 28.500). Dit laat zien dat je krap zit en dat het handig kan zijn om sneller te incasseren of betalingen te spreiden, terwijl de resterende 20% omzet volgende maand lucht geeft.

Templates en software die je snel op weg helpen

Met een goed sjabloon en de juiste tools bouw je in een uur een bruikbare liquiditeitsbegroting. Start desnoods in een spreadsheet met een beproefd template: kolommen per week of maand, regels voor ontvangsten en betalingen, automatische formules voor beginsaldo en eindsaldo en een apart blok voor btw-momenten. Wil je minder handwerk, kies dan boekhoudsoftware met bankkoppeling en cashflowprognose, zodat openstaande facturen, betaaltermijnen en btw-aangiftes automatisch worden meegenomen.

Handig zijn features als scenario’s (basis, voorzichtig, optimistisch), een 13-weken rolling forecast, herinneringen voor incasso en alerts bij drempelwaarden. Kies het format dat past bij je ritme, update met actuals en deel een simpel dashboard zodat je team mee kan sturen op cash.

[TIP] Tip: Gebruik 13-weeks cashflowmodel; synchroniseer met bankfeeds voor nauwkeurigheid.

Optimaliseren en veelgemaakte fouten

Wil je dat je liquiditeitsbegroting echt gaat sturen in plaats van alleen registreren? Vermijd de valkuilen hieronder en voer gerichte optimalisaties door.

• Veelgemaakte fouten om te vermijden: te optimistische aannames over omzet en incasso; plannen op factuurdatum in plaats van betaaldatum; btw en loonheffingen vergeten; seizoenspiekjes negeren; investeringen en aflossingen buiten beeld laten; slechts één scenario gebruiken; dubbele tellingen (bijv. offerte én factuur opnemen); kredietlimiet en bankconvenanten niet meenemen.
• Optimaliseren en cash versnellen: versnel je order-to-cash (snel en volledig factureren, aanbetalingen, deelfacturen, automatische incasso, strakke debiteurenopvolging); stuur je procure-to-pay (op vervaldag betalen, waar zinvol betalingskortingen benutten of regelingen treffen); plan btw/loonheffingen en vaste lasten tijdig in; let op voorraad- en projectdoorlooptijd; bewaak kredietruimte en houd een cashbuffer aan.
• Bijwerken met actuals en scenario’s: werk wekelijks bij met actuals en hanteer een rolling forecast (bijv. 13 weken); reken meerdere scenario’s door (basis, best, worst) en koppel per scenario concrete acties; stress-test seizoenen, investeringen en aflossingen; monitor covenant headroom en kredietlimiet; zet drempelwaarden en alerts op kastekorten.

Zo voorkom je verrassingen en neem je met vertrouwen beslissingen over uitgaven en investeringen. Maak van je liquiditeitsbegroting een levende stuurtool.

Fouten die je beter vermijdt

De grootste valkuil is plannen op factuurdatum in plaats van betaaldatum, waardoor je begroting winst laat zien maar je rekening leeg is. Ook zie je vaak te optimistische aannames over omzet en incasso, terwijl late betalers en seizoenen worden onderschat. Btw- en loonheffingen vergeten of op de verkeerde maand zetten verstoort je eindsaldo, net als investeringen, aflossingen en rente buiten beeld laten. Dubbel tellen komt voor als je zowel offertes als facturen meeneemt, of omzet én debiteurenmutaties tegelijk boekt.

Verder mis je realiteit als je één gemiddeld betaaltermijn gebruikt in plaats van echte vervaldata en herinneringsgedrag. Werk met een beginsaldo, update wekelijks met actuals, bouw een buffer in, zet scenario’s klaar en check je kredietlimiet en convenanten. Zo voorkom je dure verrassingen.

Tips om je liquiditeit te verbeteren

Versnel je order-to-cash door direct bij oplevering te factureren, e-facturen te sturen met betalingslink en waar kan automatische incasso of aanbetalingen te gebruiken. Hanteer deelfacturen bij langere projecten en bied een kleine korting voor snelle betaling. Houd strak creditmanagement: duidelijke betaalvoorwaarden, tijdige herinneringen en een vaste opvolgroutine. Aan de uitgavenkant helpt het om op vervaldag te betalen, betalingsregelingen te maken bij piekmaanden en vaste lasten gelijkmatig te spreiden.

Verlaag voorraad en koop slim in, factureer abonnementen vooruit en overweeg leasen in plaats van ineens investeren. Reserveer structureel voor btw en belastingen, monitor DSO en burn rate, en werk met een 13-weken rolling forecast en drempelalerts. Zo creëer je een gezonde buffer en zie je krapte vroeg aankomen.

Je begroting bijwerken met actuals en scenario’s

Werk je liquiditeitsbegroting wekelijks bij met actuals: importeer bankmutaties, vink betaalde facturen af en verplaats openstaande posten naar hun nieuwe verwachte betaaldatum. Analyseer per periode de afwijkingen tussen begroting en werkelijkheid en pas je aannames aan voor omzet, incasso, btw-momenten en vaste lasten. Onderhoud minimaal drie scenario’s (basis, voorzichtig, optimistisch) en laat ze meebewegen met dezelfde actuals, zodat je meteen ziet wat later betalen of lagere omzet doet met je eindsaldo en kredietruimte.

Gebruik een 13-weken rolling forecast naast je maandplanning en stel drempels in voor lage saldi; bij overschrijding herforecast je direct. Sluit afgesloten maanden, documenteer wijzigingen en laat je dashboard automatisch herrekenen, zodat je elke dag met actuele en geloofwaardige cijfers stuurt.

Veelgestelde vragen over liquiditeitsbegroting

Wat is het belangrijkste om te weten over liquiditeitsbegroting?

Een liquiditeitsbegroting is een periodische planning van alle inkomende en uitgaande geldstromen. Ze voorspelt kasposities, voorkomt tekorten, verschilt van winst-en-verlies (resultaat) en cashflowoverzicht (historisch), en gebruikt begrippen zoals debiteuren, crediteuren, btw en kasstroom.

Hoe begin je het beste met liquiditeitsbegroting?

Start met realistische aannames: omzet per periode, seizoenseffecten, betaaltermijnen voor debiteuren en crediteuren, btw-momenten. Reken per maand cash-in en cash-out, bepaal begin- en eindsaldo, toets tekorten, en gebruik templates of software.

Wat zijn veelgemaakte fouten bij liquiditeitsbegroting?

Veelgemaakte fouten: omzet verwarren met kas, btw en loonheffingen vergeten, seizoenen onderschatten, investeringen en aflossingen niet meenemen, te optimistische betaaltermijnen, geen scenario’s of buffer. Update maandelijks met actuals en bewaak convenanten en limieten.